Co warto wiedzieć na temat insulinooporności?

W ostatnim czasie o insulinooporności słyszy się coraz więcej. Z dostępnych danych wynika, że zaburzenie to może dotykać od 10 do nawet 30 proc. populacji. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że insulinoopornoość na samym początku przebiega bezobjawowo, by z czasem dawać o sobie znać coraz dotkliwiej, a na końcu stać się przyczyną poważnych chorób- cukrzycy typu 2 czy zespołu metabolicznego.  Czym jest insulinooporność? Jakie są najczęstsze objawy insulinooporonosci?

Czym jest insulinooporność?

Insulinooporność (IO) jest stanem przewlekłym, w którym komórki organizmu nie reagują właściwie na normalne ilości insuliny. W rezultacie, aby utrzymać odpowiedni poziom cukru we krwi, trzustka musi z czasem produkować coraz więcej insuliny. Co więcej w 2023 roku insulinooporność z znajduje się w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10).

Jakie są najczęstsze objawy insulinooporności?

Osoby zmagające się z insulinoopornością mogą doświadczać różnorodnych objawów, takich jak zwiększenie masy ciała przy jednoczesnych trudnościach z jej utratą (tutaj nie pomagają napady wilczego apetytu), wahania poziomu energii, ogromna senność po posiłkach i problemy z koncentracją. Nieprawidłowy styl życia to jedna najważniejsza kwestia, druga będzie dotyczyć występowania predyspozycji: a historia cukrzycy ciążowej lub cukrzycy typu 2 w rodzinie może zwiększać ryzyko. Powszechne są również problemy skórne, częste infekcje, zwiększone pragnienie, oddawanie moczu, nieregularne miesiączkowanie, problemy z płodnością oraz nadmierne owłosienie czy ciemniejsza skóra w pachwinach, pod pachami, na karku.

Jakie badania należy wykonać przy podejrzeniu insulinooporności?

Diagnozowanie insulinooporności wymaga dokładnej oceny medycznej. Podstawowe badania to pomiar poziomu glukozy i insuliny na czczo. Wartości te pozwalają na obliczenie wskaźnika HOMA-IR, który może wskazywać na insulinooporność, choć interpretacja wymaga ostrożności i powinna być dokonywana w kontekście ogólnej oceny zdrowia pacjenta. Doustny test tolerancji glukozy (OGTT) z oznaczaniem stężenia insuliny może również dostarczyć cennych informacji, chociaż jego interpretacja jest bardziej złożona i wymaga specjalistycznej wiedzy.

Jaka dieta jest zalecana w insulinooporności?

Odpowiednia dieta w insulinooporności powinna być przede wszystkim dobrze zbilansowana. Wśród popularnych diet doskonale sprawdzi się dieta o niskim indeksie glikemicznym, dieta uboga w węglowodany, dieta śródziemnomorska, dieta DASH oraz diety roślinne. Podstawą powinny być produkty o niskim i średnim indeksie glikemicznym. Ważne jest również zwiększenie spożycia błonnika, znajdującego się w warzywach, owocach, strączkach, pełnoziarnistych produktach zbożowych, nasionach i pestkach.

Dieta w insulinooporności powinna obejmować regularne posiłki, od trzech do pięciu dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb, samopoczucia i planu dnia. Zaleca się unikanie ciągłego podjadania, które może nadmiernie stymulować trzustkę do produkcji insuliny oraz nieprzejadanie się, aby unikać nadmiaru kalorii. Pomiędzy posiłkami zalecane jest picie wody, kawy, herbaty i naparów ziołowych bez dodatku cukru i innych dodatków. Należy ograniczyć spożycie fast foodów, słodyczy, słodzonych napojów i innych produktów bogatych w cukry i tłuszcze, a także zminimalizować ilość przetworzonej żywności w diecie. Warto również ograniczyć spożycie alkoholu na rzecz świadomego jedzenia i cieszenia się każdym posiłkiem!

Czym wspomóc dietę w insulinooporności?

W codziennej walce z insulinoopornością, poza dobrze zbilansowaną dietą (w tym niski indeks glikemiczny, regularne posiłki), istotne jest włączenie dodatkowych elementów wspierających organizm. Suplementacja, w tym witamina D, której odpowiednia ilość zyskuje na znaczeniu szczególnie u osób z insulinoopornościąu gdyż odpowiada zautrzymanie insulinowrażliwości oraz prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Witamina ta może również wpływać na wydzielanie insuliny i efektywność jej działania. Witamina B12, której wchłanianie może być zmniejszone przy stosowaniu metforminy, a która ma znaczenia dla prawidłowego metabolizmu homocysteiny. Metformina jest jednym z podstawowych leków w leczeniu insulinooporności. Cynk, który ma znaczenie dla prawidłowego metabolizmu kwasów tłuszczowych,ale jednocześnie jest ważny dla prawidłowej syntezy insuliny w komórkach beta-trzustki berberyna, działająca korzystnie na normalizację stężenia glukozy i cholesterolu, magnez, który jest zaangażowany w wydzielanie insuliny przez trzustkę oraz transport glukozy do komórek oraz inozytole, które zwiększają wrażliwość tkanek na insulinę.

Regularna aktywność fizyczna, obejmująca ćwiczenia aerobowe takie jak spacery, bieganie czy jazda na rowerze, a także trening oporowy. Zalecane jest angażowanie się w różnorodne formy ruchu. Oprócz czasu przede wszystkim liczy się REGULARNOŚĆ. Sugeruje się, że aktywność powinna być wykonywana  przez co najmniej 150 minut tygodniowo. Odpowiednia ilość i jakość snu mają bezpośredni wpływ na wrażliwość insulinową. Nawet jedna nieprzespana noc może obniżyć wrażliwość na insulinę. Dlatego ważne jest dbanie o rytm dobowy, zapewnienie sobie 7-9 godzin snu każdej nocy oraz stworzenie właściwych warunków do snu, takich jak wietrzenie sypialni i unikanie ekranów przed snem.

Przewlekły stres jest kolejnym czynnikiem zwiększającym ryzyko insulinooporności. Zmniejszenie źródeł stresu i nauka technik radzenia sobie ze stresem, takich jak ćwiczenia oddechowe, joga, pilates, mindfulness czy afirmacje może znacząco poprawić zarządzanie insulinoopornością.